Als ZZP’ende theaterdocent/theatermaker wil je leven nog wel eens overspoelen met een lesje hier, een repetitie daar, een voorstelling hier, administratie ergens tussendoor, je eigen grote doelen en plannen op een laag maar altijd aanwezig zeurend pitje en andere belangrijke taken zoals het doen van de afwas als een donderwolk boven je hoofd. Om nog maar niet te spreken over dingen die je óók heel graag wil doen: zoals tijd doorbrengen met je vriend, met je familie, met je vrienden (heb je die nog over?) en met jezelf (het liefst in een groot verwarmd zwembad).
En dit ‘drukke’ leven (‘Hoe gaat het?’ ‘Goed, *denkt kort na*, druk’) past zeker niet alleen bij het bestaan als ZZP’ende theaterdocent/theatermaker. Bijna iedereen die ik ken heeft wel eens last van de symptomen van ‘druk leven’:
- Zoveel dingen te doen dat je het overzicht kwijt raakt
- Het gevoel dat je de hele dag nog niet fatsoenlijk adem hebt gehaald (herken je dit nu, pauzeer en haal adem alsjeblieft)
Accurate weergave van mijn hoofd als ik me druk voel (Foto door Stephan Markus, concert MAF) - Het gevoel dat je nergens je volledige passie in kunt stoppen omdat je daar geen tijd voor hebt
- Het ‘verstop’-syndroom: gaan Netflixen en/of onder een deken gaan liggen omdat er teveel te doen is en je niet weet waar je moet beginnen, altijd gepaard met schuldgevoel omdat je eigenlijk wél iets moet doen
Betekent dit dan dat ik het gewoon te druk heb en iets uit mijn agenda moet halen? Soms. Maar lang niet altijd. Ik kan namelijk ook net zo’n volle agenda hebben maar me toch heel rustig voelen, overzicht hebben, overal bovenop zitten enzovoort. En ik kan een agenda hebben die objectief gezien vrij leeg is en me toch alleen maar zorgen maken en het gevoel hebben dat ik nooit iets afkrijg en op deze manier nooit iets zal bereiken.
Dus: als het niet per se ligt aan hoe druk je het hebt, hoe komt het dan dat je je druk of rustig voelt?
Ho chi wa
Mijn favoriete theateropwarmingen zijn spellen als woesh-boing-pauw, zip-zap-zop en ho-chi-wa (of hi-ha-ho of ho-tsjing-tsjak of hoe je het ook wil noemen). En toen ik deze laatst op zeer hoog tempo uitvoerde met een in deze oefening vergevorderde klas MBO-studenten, bedacht ik plotseling hoeveel dit soort spellen soms op het leven lijken.
Want wanneer loopt het mis met ho-chi-wa? Zodra je actief nadenkt over wat er allemaal kan gaan gebeuren, over wat je allemaal moet doen en kunt gaan doen, zodra je in paniek raakt over het goed doen of het falen in het spel en zodra je je opsluit in je eigen hoofd met al deze gedachten.

En wanneer voelt zo’n spel heerlijk aan? Niet zodra het heel langzaam gaat en het te makkelijk is. Nee, dat vinden wij als mens helemaal niet interessant. Dan gaan we ons maar vervelen. Zodra het spel razendsnel gaat, maar we alles kunnen volgen, we ons lichaam voelen, we contact houden met de andere deelnemers en ons niet bezig houden met op welke dingen we allemaal tegelijk moeten letten, maar simpelweg volgen en doen, zodra het zich aandient, dan daalt er een rust op ons neer. Een actieve rust. We zitten in een flow.
En precies dit verschil, dat zo duidelijk te beschrijven valt in een spel ho-chi-wa, begon ik bij mezelf op te merken in het dagelijks leven.
Jongleerballetjes
We hebben het wel eens over balletjes, die we tegelijk in de lucht moeten houden. Ik besloot mijn balletjes eens even te tellen:

- Sprookjescamping, werken in de animatie
- Toverland, werken in de entertainment
- CICK lesgeven
- CICK lessen en toetsen voorbereiden en beoordelen
- Ghesellen, repetities voorbereiden en geven
- Ghesellen, ervoor zorgen dat er een stuk geschreven wordt
- Jabber dramacoaching
- MusicAllFactory voor eigen ontwikkeling
- Studeren voor de MAF
- Mijn auditie voor de MAF voorbereiden
- Mijn vriend genoeg zien en dan niet alleen moe en chagrijnig zijn
- ZZP-administratie
- Een keer sporten?
- Contact houden met familie en vrienden
- Af en toe wat op instagram zetten
- Het huis schoonhouden
- Een beetje voor mezelf zorgen qua eten en dergelijke
- Nadenken over wat je nou wil in het leven en dat vooruit plannen
Oké, dit lijken misschien wel heel veel balletjes, maar ik daag je uit om je eigen balletjes te tellen. Ook dat zullen er een hele hoop zijn!
Iedereen kan in één oogopslag zien dat je al deze balletjes niet tegelijkertijd in de lucht kan houden. Maar waarom proberen we dat dan toch met alle geweld?
‘Multitasken’
Net als bij ho-chi-wa (en al die andere spellen): zodra je je hoofd laat vullen met alle verschillende dingen, raak je de draad kwijt. Zodra je je focust op één ding tegelijk en je daar volledig aan overgeeft zodra het zich aandient, zul je flow en rust ervaren. Nieuwsflits: je kunt maar aan één ding tegelijk denken. Multitasken bestaat niet. Ik herhaal: multitasken bestaat niet. Nee, echt niet! Je kunt alleen heel snel schakelen tussen verschillende dingen, en van dat hele snelle schakelen word je heel erg moe en gestrest.
Wat is nu mijn advies (waar ik mezelf zeer regelmatig aan moet herinneren) over al deze jongleerballetjes:
Jongleer met één bal tegelijk!
En zodra je daarmee klaar bent, leg je die bal zorgvuldig weg, pak je een andere en hou je je daarmee bezig. In plaats van steeds te denken over wat je nog moet doen en wat er allemaal nog komt, hou je bezig met wat er op dat moment aan de hand is. Dan kun je je daar volledig, met al je passie, energie en kwaliteiten, mee bezig houden en dat. voelt. heerlijk!
Komt er dan toch een andere jongleerbal steeds voorbijgevlogen? Schenk er je aandacht aan. Pak je agenda. Plan in wanneer je daar tijd voor hebt. Dan is er tijd gereserveerd en hoef je daar nu niet meer op te focussen.
Op de momenten dat ik me in het leven hetzelfde gedraag als tijdens een geslaagd potje ho-chi-wa (waar ik over het algemeen niet te verslaan in ben door de jarenlange training), voel ik me intens gelukkig!

Ervaar jij een ‘druk leven’? Of leef je juist in een flow? Ik ben benieuwd! Ik wissel al tijden af tussen chaos en drukte in mijn hoofd of extreme zen en flow en probeer daar grip op te krijgen. Nu mijn eigen advies nog opvolgen 🙂 En misschien heb jij nog advies voor mij?
Laat me weten hoe jij hierover denkt!
Liefs, Chris
(Wauw, ik had eindelijk weer iets te melden dus schreef weer iets! Wat een regelmatig verschijnende blog!)